Europejskie Dni Dziedzictwa odbędą się w Polsce 18. raz. Co roku towarzyszy im inny temat. Tym razem jest to dziedzictwo przemysłu i techniki, a hasło przewodnie brzmi: Od pomysłu do przemysłu.
W czasie EDD w całym województwie odbędzie się sporo ciekawych wydarzeń. Będą wycieczki, warsztaty, wystawy czy konferencje.
W wielu miastach, miasteczkach i wsiach znajdują się zabytki przemysłu i techniki, warto przy tej okazji zainteresować się ich historią - i stanem obecnym, a - jeśli się uda - pomóc.
Oto, jak wyglądają propozycje poszczególnych placówek:
Ełk
Właśnie w Ełku w najbliższy piątek, 10 września, będzie miała miejsce inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa 2010 na Warmii i Mazurach
godz. 11 - szkoła artystyczna, ul. Armii Krajowej 21:
- wystąpienia przedstawicieli władz państwowych i samorządowych
- sesja popularnonaukowa poświęcona dziedzictwu przemysłowemu i zabytkom kolejnictwa:
Adam Płoski, Zabytki przemysłu i techniki w krajobrazie Warmii i Mazur (ROBiDZ Olsztyn)
Adam Żywiczyński, Sieć kolei żelaznej we wschodniej części Mazur (miejski konserwator zabytków w Suwałkach)
Kazimierz Bogusz, Ełcka Kolej Wąskotorowa (I LO w Ełku)
- pokazy dawnych rzemiosł (malarstwo, hafciarstwo, rzeźba, tkactwo)
- otwarcie wystawy fotografii, występy teatralne
godz. 13.30 - stacja Ełckiej Kolei Wąskotorowej, ul. Wąski Tor 1
- Muzeum Ełckiej Kolei Wąskotorowej - zwiedzanie z przewodnikiem
- przejazd kolejką do Sypitek
- poczęstunek przy ognisku, koncert zespołu Tygiel Folk Banda
Organizatorzy: samorząd województwa, prezydent Ełku, Ełckie Centrum Kultury, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ełku, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie; kontakt: 87 610 38 38
Elbląg
imprezy związane z EDD odbędą się tu 10 września, ale także w kolejnych dniach.
piątek, 10 września
godz. 10-12.30 - Elbląg od portu do przemysłu - sesja popularnonaukowa na temat rozwoju elbląskiego przemysłu w XIX i połowie XX wieku (Muzeum Archeologiczno - Historyczne, Bulwar Zygmunta Augusta 11)
godz. 13 - Dawne elbląskie obiekty poprzemysłowe - zwiedzanie miasta z przewodnikiem PTTK (start: dziedziniec muzeum)
Organizatorzy: Muzeum Archeologiczno - Historyczne w Elblągu, PTTK Oddział Ziemi Elbląskiej, kontakt: 55 232 72 73 (www.muzeum.elblag.pl; www.pttk.elblag.com.pl)
sobota, 11 września
godz. 12 - Tajemnice ceramiki kadyńskiej - spotkanie poświęcone zespołowi obiektów pochodzących z dawnej manufaktury ceramiki w Kadynach; udział wezmą: Edward Parzych, właściciel największej w Polsce i jednej z największych w Europie kolekcji ceramiki kadyńskiej oraz Joanna Fonferek, opiekunka kolekcji; w programie także prezentacja archiwalnych filmów o przedwojennej manufakturze ceramiki w Kadynach ze zbiorów Telewizji Elbląskiej; miejsce - Muzeum Archeologiczno - Historyczne - budynek Podzamcza, sala ekspozycyjna I piętro
sobota - niedziela, 11-12 września
godz. 9-17 - wstęp wolny do Muzeum Archeologiczno - Historycznego (nie dotyczy wystaw czasowych)
niedziela, 19 września
godz. 9-13 - Targi Staroci - cykliczne spotkania kolekcjonerów i miłośników przedmiotów "z duszą", tym razem wzbogacone o prezentację obiektów związanych z dawnym elbląskim przemysłem, miejsce - Muzeum Archeologiczno - Historyczne;
organizatorzy: MAH, Klub Kolekcjonerów Antyk
godz. 10 - wycieczka piesza wzdłuż linii Kolei Nadzalewowej - szlakiem dawnych cegielni: Nadbrzeże - Suchacz - Pęklewo - Kadyny. Długość trasy - 6 kilometrów; spotkanie uczestników - godz. 9.30, przed budynkiem PTTK w Elblągu, ul. Krótka 5, skąd nastąpi wyjazd autokarem do Nadbrzeża. Zgłoszenia - Oddział PTTK Ziemi Elbląskiej, do 15 września, tel. 55 641 12 96; udział w wycieczce jest bezpłatny, a liczba uczestników - ograniczona;
organizator: PTTK - Oddział Ziemi Elbląskiej
sobota - niedziela, 18-19 września
godz. 9-17 - wstęp wolny do Muzeum Archeologiczno - Historycznego (nie dotyczy wystaw czasowych)
Olsztyn
tu także wydarzenia odbędą się w różnych dniach
sobota, 11 września
godz. 12-16 - wieża wodna przy starej parowozowni (wejście od ul. Zientary-Malewskiej; Uwaga! przejście do wieży w zorganizowanej grupie z krańca IV peronu (Olsztyn Główny); zbiórka o równych godzinach - 12, 13, 14 i 15):
Olsztyn kolejowy - pokaz zbiorów Muzeum Tradycji Kolejowych oraz taboru kolejowego, zwiedzanie wieży wodnej przy parowozowni z przewodnikiem (Sebastian Marszał, W-MTMK)
Organizator: Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Miłośników Kolei; kontakt: 606 945 344
niedziela, 12 września
godz. 15 - start: most św. Jana
Olsztyn czasów młodego kapitalizmu - przemysł miasta przełomu XIX i XX wieku - zwiedzanie miasta z przewodnikiem (Andrzej Bobrowicz, PTTK)
Organizator: PTTK Oddział Warmińsko-Mazurski, kontakt: 89 527 36 65
środa, 15 września
godz. 17 - Kamienica Naujacka MOK, ul. Dąbrowszczaków 3
Osiągnięcia techniczne w świetle badań archeologicznych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego - wykład z cyklu Spotkania z zabytkami (Hanna Mackiewicz, ROBiDZ Olsztyn)
Organizatorzy: Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie, Miejski Ośrodek Kultury w Olsztynie; kontakt: 89 527 37 54
niedziela, 19 września
godz. 11-16 - Dom Gazety Olsztyńskiej, Targ Rybny 1
Niedziela w muzeum - W świetle i cieple gazowego płomienia - 120 lat miejskiej gazowni w Olsztynie - wstęp wolny na wystawę, warsztaty tematyczne: Olsztyn czasów gazowych latarni, malowanie widokówek miasta z przełomu XIX/ XX wieku, wykonanie historycznych widoków miejskich w technice decoupage'u, drukowanie panoramy Olsztyna na zabytkowej maszynie typograficznej, malowanie na szkle - klosze stylowych lamp gazowych
Organizator: Dom Gazety Olsztyńskiej - oddział Muzeum Warmii i Mazur; kontakt: 89 534 01 19
piątek, 24 września
godz. 10-19 - Moje Twoje Nasze - przegląd wydawnictw regionalnych:
- targi książki, prezentacja wydawnictw regionalnych
- spotkania z autorami i ilustratorami
- wystawa ilustracji Jana Marcina Szancera, Antoniego Uniechowskiego i Roberta Listowana do Bajek Ignacego Krasickiego
- wystawa opraw książek przez wieki, narzędzi i akcesoriów pisarskich oraz drukarskich
- warsztaty czerpania papieru (Zbigniew Michalski, Wioska Garncarska w Kamionce), pisania gęsim piórem, pisania na maszynach, warsztaty ilustracji dla dzieci i młodzieży (prowadzenie Jarosław Korzeniewski), warsztaty biblioterapeutyczne dla bibliotekarzy, wirtualna podróż po historii książki i bibliotek, interaktywne głośne czytanie - recital literacki w opracowaniu i wykonaniu Marty Andrzejczyk, konkurs Ars Libris
Organizator: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie - Stary Ratusz, ul. Stare Miasto 33, Polskie Towarzystwo Czytelnicze Oddział w Olsztynie, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie; kontakt: 89 524 90 32
niedziela, 26 września
godz. 10 - start: Wysoka Brama
Dzielnice przemysłowe dawnego Olsztyna - zwiedzanie miasta z przewodnikiem (Marian Jurak, PTTK)
Organizator: PTTK Oddział Warmińsko-Mazurski; kontakt: 89 527 36 65
środa, 29 września
galeria ZPAP, ul. Zamkowa 2 A
godz. 17 - Piękno odkryte. Dwadzieścia lat konserwacji dzieł sztuki na Warmii i Mazurach (1989-2009) - otwarcie wystawy
Organizator: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami - oddział Olsztyn, kontakt: 693 534 295
Olsztynek
niedziela, 12 września
godz. 12 - start: Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny, ul. Leśna 23 (przy kasach)
Gorzelnie w historii i kulturze Mazur Zachodnich - wstęp wolny, zwiedzanie wystawy z przewodnikiem (Wiesława Chodkowska, MBL-PE w Olsztynku)
wystawa w formie plansz ze zdjęciami i rysunkami (współczesnymi oraz archiwalnymi) prezentuje wybrane gorzelnie z terenu powiatów: ostródzkiego, nidzickiego i działdowskiego.
Ukazane zostały one jako interesujące zabytki techniki, często dalej funkcjonujące, z wykorzystaniem historycznego wyposażenia. Gorzelnie zarówno poprzez swoją liczbę, jak i charakterystyczną sylwetę, wpisały się w krajobraz kulturowy regionu, a szczególnie Mazur.
Na wystawie zaprezentowane zostały aspekty techniczne związane z procesem produkcji wódki lub spirytusu (w ujęciu historycznym i współczesnym), problem pijaństwa Mazurów w XIX wieku oraz sfera obyczajowa związana ze spożywaniem alkoholu (np. przyśpiewki weselne). Dodatkową atrakcję stanowią oryginalne elementy wyposażenia gorzelni oraz historyczna prasa branżowa.
Sponsor wystawy - Wytwórnia Octu i Musztardy Octim z Olsztynka; ekspozycja prezentowana w budynku młyna z Kaborna
Organizator: Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie; kontakt: 89 519 24 91
Leśniewo
niedziela, 12 września
godz. 15 - start: Leśniewo, parking
Śluzy Kanału Mazurskiego - zwiedzanie z przewodnikiem (Olga Jasionowska, MBT Kraina Węgorapy)
Organizator: Mazurskie Biuro Turystyki Kraina Węgorapy; kontakt: 518 211 807
Dubeninki
sobota, 18 września
godz. 10-14.30 - Gminne Centrum Kultury, ul. Mereckiego 6
Wartość techniki i sztuki zapomnianych zawodów na ziemi gołdapskiej - warsztaty rękodzielnicze (tkactwo, hafciarstwo, rzeźbiarstwo, plecionkarstwo)
Organizator: Biblioteka Publiczna w Gołdapi, Urząd Miejski w Gołdapi; kontakt: 87 615 48 70
Morąg
sobota, 18 września
godz.16 - Muzeum im. J.G. Herdera, ul. Dąbrowskiego 54
Pokaz warzenia piwa i opowieść o browarach Morąga i okolic - wykład o historii browarnictwa, wystawa etykiet, pokaz produktów i technologii warzelniczych (śrutowanie słodu, zacieranie piwa, pokaz filtracji, fermentacja), konkursy i zawody: Zrób szklankę piwa, śrutowanie, kapslowanie na czas; ciekawostki i gawędy (Paweł Błażewicz, Adam Płoski)
Organizator: Muzeum im. J.G. Herdera w Morągu; kontakt: 89 757 28 48
Węgorzewo
sobota, 18 września
godz. 12-16 - Węgorzewskie Centrum Kultury i Promocji, ul. Bema 16
Warsztaty tradycji - prezentacja dorobku pracowni ginących zawodów i umiejętności - wystawa, warsztaty, pokazy filmów, występy artystyczne
Organizatorzy: Fundacja Dziedzictwo Nasze w Węgorzewie, Wileńska Szkoła Biznesu, Technologii i Rolnictwa, Urząd Miasta w Węgorzewie, Stowarzyszenie Wspólnota Polska, Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna w Węgorzewie; kontakt: 87 427 16 07
niedziela, 19 września
godz. 8-17 - dworzec kolejowy, ul. Jaracza 4
Niedziela na dworcu - wędrówka piesza szlakiem kolejowym, przejazd koleją do Gierłoży, wykład, filmy dokumentalne o historii kolei
a także Muzeum Tradycji Kolejowych - wstęp wolny
Organizatorzy: Fundacja Dziedzictwo Nasze w Węgorzewie, Mazurskie Biuro Turystyki Kraina Węgorapy, Stowarzyszenie Hobbystów Kolejowych, Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej Miasta i Rejonu Węgorzewa Mamry; kontakt: 87 427 16 07
Kamionek Wielki koło Węgorzewa
sobota - niedziela, 18-19 września
godz. 11-17 - Pracownia Garncarstwo Etniczne, Kamionek Wielki 1
Dawny i współczesny warsztat garncarski naczynia użytkowe z terenu Warmii i Mazur na przestrzeni wieków - zwiedzanie pracowni garncarskiej, pokaz narzędzi, urządzeń, technologii przygotowania gliny i wypalania naczyń, wytwarzania naczyń użytkowych oraz ceramiki historycznej użytkowanej współcześnie (garncarze instruktorzy: Marta Florkowska, Paweł Szymański)
Organizator: Pracownia Garncarstwo Etniczne; kontakt: 609 729 512
Olecko
czwartek, 23 września
godz. 9.30-12.30 - Zespół Szkół Technicznych, pl. Zamkowy 2
II Zamkowe Biegi z Klio - wyścigi młodzieży oraz w kategorii open, zadania związane z historią miasta, lokalnego przemysłu i kolei, zwiedzanie mini-muzeum, pokaz rzemiosła dawnego i produkcji współczesnej, prezentacja tradycji szkoły
Organizator: Oleckie Stowarzyszenie Aktywnych Zamek; kontakt: 87 520 22 53
Lidzbark Warmiński
piątek, 24 września
godz. 11 - Muzeum Warmińskie, pl. Zamkowy 1
Młyny i inne obiekty przemysłowe w Lidzbarku Warmińskim i okolicach do końca XVIII wieku - prof. Krzysztof Mikulski (UMK Toruń)
Kilka uwag o rozwoju gospodarczym miasta w XIX i XX wieku (do 1945 roku) - Eugeniusz Borodij, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy
Pokrywy kanalizacyjne - zabytek czy złom? Co zachowało się po przedwojennych odlewniach na terenie Lidzbarka Warmińskiego - Iwona Beata Kluk (Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie)
Organizator: Starostwo Powiatowe w Lidzbarku Warmińskim, Muzeum Warmińskie, kontakt: 89 767 79 45/ 46
Biskupiec
piątek, 24 września
godz. 17 - Biskupiecki Dom Kultury, ul. Matejki 5
Dzieje browarnictwa w Biskupcu - otwarcie wystawy, wykład (Adam Płoski, ROBiDZ Olsztyn)
Organizatorzy: Urząd Miejski w Biskupcu, Biskupiecki Dom Kultury, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie, ZHP Biskupiec; kontakt: 89 715 47 42