Gazeta
Internet

Witaj,     |  Zaloguj
Nasza społeczność

Logowanie

Dołącz do eKulturalnych
Zapomniałem hasła
Przejdź do eKulturalni.pl
GDZIE JESTEŚ:  E-ŚWIATOWID    Aktualności

Data dodania: 07.06.2017 12:49 Kategoria:Historia i dziedzictwo Autor:Aleksandra Falkenberg Placówka:Brak
Śladami Kopernika na Warmii i Mazurach
fot. Tomasz Misiuk
fot. Tomasz Misiuk

Sławny astronom, który zatrzymał słońce a ruszył ziemię, jest jedną z najważniejszych postaci historycznych w Polsce. Pomimo ogólnej krytyki, dzięki jego teorii heliocentrycznej udało mu się osiągnąć ogromny sukces z zakresu astronomii i wprowadzić tę dziedzinę w nowy okres nauki.

Mikołaj Kopernik (1473 - 1543) - polski astronom, renesansowy polihistor, który zgłębiał tajniki astronomii, ekonomii, prawa oraz teologii. W wieku 22 lat został kanonikiem warmińskim, 8 lat później sprawował nadzór nad szkolnictwem wrocławskim jako scholastyk, a od 1510 r. był kanclerzem kapituły warmińskiej.

W województwie warmińsko-mazurskim jest wiele miejsc, w których odznaczyła się jego obecność. Jednak najważniejszym miejscem związanym z jego działalnością jest Frombork. To właśnie tam, a konkretnie na Wzgórzu Katedralnym spędził łącznie 29 lat życia, a w samej katedrze został… dwukrotnie pochowany. W dawnym pałacu biskupim mieszczą się główne sale ekspozycyjne Muzeum Mikołaja Kopernika. To jednak nie wszystko. Wieża Kopernika, która zalicza się do najstarszego elementu fortyfikacji Wzgórza Katedralnego, to kolejny ślad wybitnego naukowca. Należała do Kopernika w latach 1504-1543, a obecnie znajduje się w ekspozycji muzealnej pt. „Gabinet uczonego doby renesansu”. Wystrój pomieszczenia nie jest przypadkowy. Został specjalnie skonstruowany, aby jak najbliżej przedstawić ówczesny wygląd wnętrza pracowni.

Choć sporą część życia Kopernik spędził we Fromborku nie można zapomnieć, że ślady jego obecności znajdują się również w innych miastach. Jednym z nich jest Lidzbark Warmiński. Został w nim zbudowany Zamek Biskupów Warmińskich, którego historia zaczyna się od XVI wieku z chwilą przeniesienia głównej siedziby biskupów warmińskich z Ornety do Lidzbarka. Mikołaj Kopernik zamieszkał w nim w latach 1503-1510 jako „prawa ręka” swojego stryja Łukasza Watzenrodego (1447- 1512) biskupa warmińskiego.

W 1973 roku, w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika  u stóp Wzgórza Katedralnego umieszczono pomnik wielkiego astronoma. Wybrano rzeźbę, która wygrała w konkursie ogłoszonym w 1970 roku. Zwycięzcą okazał się Mieczysław Welter, który w swoim dorobku artystycznym wykonał m.in. pomnik Chopina w Słupsku, Konopnickiej we Wrześni, monument w Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców Wojennych.

W Olsztynie znajduje się Zamek Kapituły Warmińskiej, której początki mogą sięgać pierwszej połowy XIV wieku. Obecnie w przestrzeni zamkowej funkcjonuje Muzeum Warmii i Mazur. Wśród wielu eksponatów osobne miejsce zajmuje stała wystawa biograficzna poświęcona Mikołajowi Kopernikowi. Można ją znaleźć w komnacie wielkiego astronoma. Jednym z najcenniejszych wystawionych obiektów jest tablica astronomiczna. To aktualnie jedyny na świecie przyrząd własnoręcznie wykonany przez Mikołaja Kopernika. Ciekawostką olsztyńskiego zamku jest fakt, że astronom zaczął w nim tworzyć swoje dzieło pt. „O obrotach sfer niebieskich”. To nie jedyna praca, której chciał się podjąć. W planie miał jeszcze zbudowanie płyty obserwacyjnej, ale brak wolnej przestrzeni spowodował, że musiał zrezygnować z tego pomysłu.

W samym Olsztynie zostały usytuowane dwa pomniki, przedstawiające wybitnego naukowca.  Mieszkańcy miasta od 1871 roku często apelowali o postawienie upamiętniającego posągu, który ostatecznie został zbudowany w 1914 roku. Rzeźbę wykonał berliński artysta Johannes Gotz. Oficjalne odsłonięcie rzeźby obyło się dwa lata później. Popiersie Kopernika zostało umieszczone pod architektonicznym baldachimem w stylu neogotyckim obok zamku. Przed najazdem Armii Czerwonej pomnik zdemontowano i ukryto w piwnicy zamku. Ostatecznie popiersie zostało umieszczone na cokole z drugiej strony zamku. Był to jeden z pierwszych pomników w powojennym Olsztynie. Znajduje się pod nim napis „Obrońcy grodu olsztyńskiego przed najeźdźcą krzyżackim. Wielkiemu Polakowi Mikołajowi Kopernikowi – wdzięczni rodacy”. Drugą z rzeźb astronoma jest „Ławeczka Kopernika”, znajdująca się przy ulicy Zamkowej. Oficjalne odsłonięcie tablicy odbyło się w 2003 roku z okazji jubileuszu 650–lecia miasta. Oczywiście w wolnej chwili można usiąść obok Mikołaja Kopernika na słynnej ławeczce i zrobić sobie z nim zdjęcie.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w Olsztynie jest planetarium i obserwatorium astronomiczne. Jest to również druga po Rzepienniku Biskupim, co do wielkości tego typu instytucja w Polsce. Główną atrakcją planetarium są programy astronomiczne wprowadzające zwiedzających w świat gwiazd i planet.  Podobnie jak na zamku, istnieje możliwość obejrzenia zrekonstruowanych narzędzi, których używał Mikołaj Kopernik do swoich badań. Niestety oryginalne przyrządy nie zachowały się.

Podziel się:
Wszelkie prawa do tego tekstu są zastrzeżone. Publikowanie go w całości lub części wymaga zgody Wydawcy.

Kierownik Redakcji: Hanna Laska-Kleinszmidt

tel 55 611 20 69

Jeśli chcesz dodać swój komentarz zaloguj się. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się tutaj.
MENU

eŚWIATOWID W LICZBACH

 

Publikacji: 12105
Galerii: 307
Komentarzy: 1354

 


Liczba odwiedzin: 11455288

KONTAKT Z REDAKCJĄ

Wydawca:

Centrum Spotkań Europejskich
"ŚWIATOWID"

pl. Jagiellończyka 1
82-300 Elbląg
tel.: 55 611 20 50
fax: 55 611 20 60

 

Redakcja:
redakcja@eswiatowid.pl
tel.: 55 611 20 69

Administrator systemu:
adm@swiatowid.elblag.pl
 

 

 


 

 

Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 

oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.