Mamy wiele tradycji i obyczajów wielkanocnych, które wywodzą się z czasów pogańskich. Choć zakorzenione w naszym narodzie zwyczaje obowiązywały przez stulecia, to dziś niewielu z nas o nich pamięta. Dlatego warto przed Wielkanocą odświeżyć pamięć o kilku z nich.
Święta wielkanocne to niezwykły czas, kiedy to tradycje ludowe, zwyczaje religijne i świat przyrody splatają się w całość. W tym czasie chrześcijanie świętują Zmartwychwstanie Jezusa, a przyroda budzi się do życia. W naszej tradycji istnieje szereg obyczajów, które są z tym związane. Od bardzo dawna obrzędy te są kultywowane, jednak mało kto pamięta o wszystkich zwyczajach związanych z Wielkanocą.
Dawniej w Środę Popielcową kultywowano zwyczaj topienia Judasza. Do wydarzenia przygotowywano się kilka dni wcześniej, robiąc wielką kukłę ze słomy i niepotrzebnych ubrań. W dniu Popielca wleczono ją na łańcuchu po wioskach, gdzie była okładana kijami, a na koniec wrzucano ją do stawu lub bagna. Co stanowiło symbol sprawiedliwości.
Za czasów naszych pradziadków w Wielki Czwartek, w każdej wsi i w każdym mieście, młodzież biegała z grzechotkami by wygonić Wielki Post. Kiedyś, tak jak i dziś, do Niedzieli Wielkanocnej milkły kościelne dzwony, a w kościołach przetrwał zwyczaj obmywania stóp dwunastu mężczyznom, na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy.
Kilkadziesiąt lat temu ludzie w trakcie Wielkiego Postu nie spożywali cukru, nabiału, mięsa, ani tłuszczów zwierzęcych. Głównymi daniami w jadłospisie był żur i śledź. Dlatego kiedy nadchodził Wielki Piątek odbywał się tzw. pogrzeb żuru i śledzia lub wieszanie śledzia i pogrzeb żuru. W tym dniu hucznie żegnano te dwie potrawy - wieszano śledzia zrobionego z drewna na drzewie, a garnek z żurem zakopywano poza wsią lub wylewano, po czym zabierano się do przyrządzania potrwa wielkanocnych. Ludzie wierzyli, że Wielka Sobota to czas na duchowe przygotowanie się do Zmartwychwstania.
Do dziś zachował się zwyczaj poszukiwania prezentów od wielkanocnego zajączka. Jak tradycja nakazuje, w Wielką Niedzielę po śniadaniu wyrusza się na poszukiwanie ukrytych przez zajączka prezentów.
Tradycji wielkanocnych jest wiele. Niektóre odeszły w nie pamięć, a inne zaś są do dziś kultywowane. Każdym region obchodzi je na swój sposób.