Gazeta
Internet

Witaj,     |  Zaloguj
Nasza społeczność

Logowanie

Dołącz do eKulturalnych
Zapomniałem hasła
Przejdź do eKulturalni.pl
GDZIE JESTEŚ:  E-ŚWIATOWID    Aktualności

Data dodania: 22.03.2017 12:12 Miasto:Lidzbark Warmiński Kategoria:Historia i dziedzictwo Autor:Ewelina Bober, EB Placówka:Brak
Mały kosmos śmierci - historia cmentarza komunalnego w Lidzbarku Warmińskim

Cmentarz jako mały kosmos śmierci, stanowiący miejsce wspomnień i rozważań – o tym, jak ogrody biskupa Ignacego Krasickiego zmienione zostały w cmentarz-park, miejsce sprzyjające myślom o śmierci i melancholii w otoczeniu o wysokich walorach estetycznych.

Obszar obecnego kościoła komunalnego jest związany z historią Lidzbarka i regionu. Nekropolia powiązana jest z biskupem warmińskim Ignacym Krasickim i jego pasją do sztuki ogrodniczej. W latach 1764-1766 Ignacy Krasicki założył jeden z pierwszych parków w stylu krajobrazowym. Ogród był urządzony zgodnie z nowymi trendami, panującymi w sztuce ogrodowej i zanany był w całej Polsce oraz północnej Europie. Słynne ogrody biskupa warmińskiego przyciągały licznych gości swoją kompozycją i pięknem. Po wyjeździe Ignacego Krasickiego z Warmii, ogrody przestały być atrakcją miasta i ulegały stopniowej degradacji.

Lata dwudzieste XX wieku są początkiem ponownego rozkwitu tego terenu. W miejsce zniszczonych bezpowrotnie ogrodów, powstaje nowy obiekt, nekropolia o oryginalnym rozplanowaniu. W latach 1925-1927 miejscowy proboszcz, Alfons Bucholz zakłada cmentarz parafialny. Nekropolia dzięki swojemu położeniu i funkcji dobrze wpisuje się w krajobraz miasta, wyróżniając się jako krajobraz sakralny o wysokich walorach estetycznych. Przy czym obejmuje duży zasób kulturowy i przyrodniczy.

Teren cmentarza jest zróżnicowany pod względem ukształtowania. Jego cechą wyróżniającą jest wzgórze w formie tarasów, a niżej położone są podmokłe misy dawnych stawów parkowych, przez które przepływa strumień. Nekropolia pokryta jest ponad osiemdziesięcioletnim drzewostanem i ma rozbudowany układ alejowy, w który wpisany jest krzyż łaciński, krzyż św. Andrzeja oraz krzyż grecki, co nawiązuje do symboliki chrześcijańskiej, podkreślając jednocześnie sacrum miejsca.

Wzgórze jest miejscem centralnym cmentarza, groby umieszczone są w kilku kręgach, które je otaczają. Na szczycie, przy kaplicy ukrzyżowania, znajduje się grób pierwszego powojennego proboszcza. Pierwszy poniżej krąg przeznaczony był na nagrobki dla dzieci, a kolejny dla młodych ludzi. Całe wzgórze i kręgi wpisane są w równoramienny krzyż grecki, który łączy się z układem alej. Kompozycję wzbogaca Droga Krzyżowa zaprojektowana przez F. Drexlera z Monachium, gdzie poszczególne stacje położone są wśród nasadzeń alejowych i szpalerów.

Kapliczki Drogi Krzyżowej są murowane w formie zadaszonych wnęk na wysokich cokołach. U szczytu wzgórza znajduje się stacja XII Kaplica Ukrzyżowania. Obiekt sakralny ma formę łuku triumfalnego z prześwitem, w którym umieszczony jest krucyfiks. Po bokach znajdują się figury Matki Boskiej i św. Jana. Na osi Kaplicy Ukrzyżowania usytuowana jest stacja XIII – Kaplica Zdjęcia z Krzyża, a poniżej w skarpie stacja XIV – podziemna kaplica Grobu Pańskiego, która przedstawia zmarłego Chrystusa spoczywającego na sarkofagu. Położenie Drogi Krzyżowej nawiązuje do rzeczywistej drogi przez mękę Chrystusa w Jerozolimie.

Na terenie cmentarza zachowało się kilkanaście pomników nagrobnych, będących przykładem sztuki sepulkralnej charakterystycznej dla pierwszej połowy XX wieku. Zachowały się między innymi krzyże drewniane oraz krzyże metalowe na grobach, a także liczne pomniki. Część nagrobków została poddana pracom konserwatorskim.

Ważną rolę w kształtowaniu cmentarza lidzbarskiego, który został utworzony na terenie byłego parku, odegrała zieleń. Drzewa i krzewy podkreślały piękno dawnych ogrodów, dawały ludziom chwilę wytchnienia, a także nawiązywały do symboliki odnawiania życia. Współczesna nekropolia zachowała układy alejowe, łączące poszczególne części cmentarza, szpalery pełniące dwie funkcje oraz nasadzenia kompozycyjne, które podkreślają elementy układu przestrzennego nekropolii.

Cmentarz w Lidzbarku Warmińskim uważa się za jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych zachowanych do dziś nekropolii na terenie całej północnej Polski. Stanowi wyjątkową kompozycję przestrzenną, która dobrze zachowała swój wygląd i charakter.

Artykuł na podstawie: W. Knercer, Dawny cmentarz parafialny (obecnie komunalny) w Lidzbarku Warmińskim : Nekropolie Warmii i Mazur, pod red. W. Knercera i B. Wacławik, Olsztyn 2016.

Podziel się:
Wszelkie prawa do tego tekstu są zastrzeżone. Publikowanie go w całości lub części wymaga zgody Wydawcy.

Kierownik Redakcji: Hanna Laska-Kleinszmidt

tel 55 611 20 69

Jeśli chcesz dodać swój komentarz zaloguj się. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się tutaj.
MENU

eŚWIATOWID W LICZBACH

 

Publikacji: 12107
Galerii: 307
Komentarzy: 1354

 


Liczba odwiedzin: 11460479

KONTAKT Z REDAKCJĄ

Wydawca:

Centrum Spotkań Europejskich
"ŚWIATOWID"

pl. Jagiellończyka 1
82-300 Elbląg
tel.: 55 611 20 50
fax: 55 611 20 60

 

Redakcja:
redakcja@eswiatowid.pl
tel.: 55 611 20 69

Administrator systemu:
adm@swiatowid.elblag.pl
 

 

 


 

 

Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 

oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.