Żołnierze polscy na Zachodzie żyli właśnie tak...
Muzeum II Wojny Światowej wydało album Życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947. Są w nim zdjęcia pokazujące jak żyły tysiące wojskowych, ale też cywili, w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.
Fotografie pochodzą ze zbiorów Imperial War Museums w Londynie oraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ich wyboru oraz opracowania dokumentów podjęli się: Mariusz Gąsior z londyńskiego muzeum oraz dr Jan Szkudliński i Artur Wodzyński z gdańskiej placówki.

(Żołnierze II Korpusu Polskiego, prawdopodobnie Pułku Ułanów Karpackich, rozbijają namioty o obozie. Bliski Wschód, 1943-1944 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)

(Żołnierz II Korpusu Polskiego karmi Wojtka, niedźwiedzia syryjskiego adoptowanego przez żołnierzy kompanii w czasie przejścia z Persji do Palestyny, 1942 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)
- Naszym zamiarem było zaprezentowanie ogólnych zjawisk i sytuacji, w jakich znajdowali się żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w trakcie swojej służby. Zgodnie z zasadniczym podziałem życia każdego żołnierza w każdej armii, album dzieli się na części zatytułowane „na służbie” i „poza służbą” - wyjaśniają autorzy we wstępie. - W każdej z nich prezentujemy typowe zjawiska, z jakimi polski żołnierz stykał się w trakcie wypełniania obowiązków służbowych, jak również w czasie wolnym. Przygotowując projekt albumu, postanowiliśmy odejść od przedstawiania losów polskich żołnierzy poprzez historię jednostek czy starć.

(Grupa żołnierzy polskich na Górze Oliwnej na tle panoramy Jerozolimy, 1943 r. Fot. ze zbioru Włodzimierza Dawidowicza. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)
Książka jest więc poświęcona przede wszystkim codziennym czynnościom z życia żołnierzy, rzadziej wspominanym w pamiętnikach niż wydarzenia z walk. Są jednak i obrazy związane z działaniami wojennymi, bo wtedy to one narzucały układ codziennych zdarzeń.

(Żołnierze II Korpusu Polskiego z hinduskimi mulnikami na froncie włoskim, data nieznana. Fot. z albumu plut. Jana Malinowskiego. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)
- W poszczególnych rozdziałach znajdują się zdjęcia dokumentujące warunki mieszkaniowe na kwaterach, w drodze do wojska, w boju, codzienne ćwiczenia, jedzenie posiłków, warunki higieniczne, wspólne obchodzenie świąt, pobyt w szpitalu i leczenie. Zaś w części poza służbą pokazane są sytuacje z życia żołnierzy w czasie wolnym, czyli uprawianie sportu, spotkania z żołnierzami sojuszniczych armii, spotkania towarzyskie, a także zabawy ze zwierzętami, należącymi do któregoś z członków oddziału czy załogi okrętu, lub też stanowiące własność jednostki - mówi Alicja Bittner z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. - W albumie poświęcono również miejsce służbie kobiet, bo przy Polskich Siłach Zbrojnych powołano formacje: Pomocniczą Służbę Kobiet, Pomocniczą Lotniczą Służbę Kobiet i Pomocniczą Morską Służbę Kobiet. W publikacji znalazł się rozdział opowiadający o życiu dzieci i młodzieży, co wiąże się z faktem, iż przy wojsku wyprowadzonym przez generała Władysława Andersa ze Związku Radzieckiego było kilka tysięcy młodych ludzi. Całość zamyka rozdział „W rozterce” przedstawiający sytuację polskich żołnierzy po zakończeniu wojny i losy tych, którzy zdecydowali się wrócić do kraju lub pozostać na obczyźnie.

(Koncert na świeżym powietrzu, data i miejsce nieznane. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)
Jest to trzeci album ze zdjęciami z czasów II wojny światowej wydany przez gdańskie muzeum. Wcześniej ukazały się: Na Obcych ziemiach. Polacy na wychodźstwie w czasie II wojny światowej oraz Codzienność w cieniu terroru. Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945 - w wersji polskiej i angielskiej. Także w najnowszej publikacji materiał ilustracyjny jest uzupełniony fragmentami relacji żołnierzy.

(Szoferki polskiej sekcji First Aid Nursing Yeomanry (FANY), przy jednym ze swoich ambulansów. Szkocja, data nieznana, Fot. z zbioru kpt. Witolda Warchlewskiego. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej)
- Dokonując wyboru, staraliśmy się dbać o sięganie po relacje dotychczas niepublikowane, a jeśli publikowane, to w niewielkich nakładach i mało znane - wyjaśniają autorzy.
M. Gąsior, J. Szkudliński, A. Wodzyński, Życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947, Gdańsk 2016, s. 248, ISBN 978-83-63029-57-9, wydawca: Muzeum II Wojny Światowej