W czasie II wojny światowej pod Olsztynkiem znajdował się obóz jeniecki Stalag IB Hohenstein. Przewinęło się przez niego około 400 tysięcy jeńców różnych narodowości, a 55 tysięcy więźniów zmarło. O tamtych wydarzeniach i o historii Olsztynka przypomina nowo otwarte multimedialne muzeum.
Multimedialne Muzeum Obozu Jenieckiego Stalag I B i Historii Olsztynka mieści się na poddaszu olsztyneckiego ratusza. Czynne jest od wtorku do piątku, w godz. 10-17, a w weekendy w godz. 10-14. Wstęp do niego jest bezpłatny. Twórcy tego nowego miejsca na kulturalnej mapie regionu tak piszą o całym projekcie:
"To muzeum, w którym przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii, takich jak ekrany dotykowe, stoły interaktywne, projekcje w technice 3D oraz stanowiska wykorzystujące technologię typu rozszerzona rzeczywistość, przedstawiamy historię obozu jenieckiego i miasta. (...)
Do tej pory niewiele osób wiedziało, że pod Olsztynkiem znajdował się drugi co do wielkości w Prusach Wschodnich obóz jeniecki, funkcjonujący w latach 1939-1945. Przez obóz przewinęło się około 400 tysięcy jeńców różnych narodowości. Najliczniejszą grupę stanowili Rosjanie, Francuzi oraz Polacy. Tragiczne warunki sanitarne, wszechobecny głód, ciężka praca, znęcanie się fizyczne i psychiczne, powodowało masowe choroby, przez co w obozie zmarło około 55 tysięcy jeńców. To ogromna liczba, zwłaszcza że był to obóz jeniecki, a nie koncentracyjny.
Dziś dzięki muzeum miejsce to zostało w końcu właściwie upamiętnione, a zwiedzający mogą poznać historię obozu, relacje więźniów, zobaczyć również wygląd pomieszczeń baraku obozowego wraz z wyposażeniem, a nawet doświadczyć pobytu na placu obozowym podczas apelu i przeżyć nocny alarm obozowy.
W części poświęconej dziejom Olsztynka poznamy historię tego ponad 655-letniego miasteczka, od najstarszych dziejów - plemion pruskich Dasinów zamieszkujących te tereny, przez nadanie praw miejskich, wojny polsko-krzyżackie, okres rozkwitu w XVI wieku, a także najazdy obcych wojsk i okres napoleoński.
Miasta nie oszczędziły epidemie, klęski żywiołowe oraz dwie wojny światowe. W sali tej ponadto dowiemy się, jak Olsztynek rozwijał się tuż po wojnie, już w granicach państwa polskiego."
Warto zajrzeć na stronę muzeum.olsztynek.pl oraz obejrzeć felieton, w którym po Olsztynku oprowadza historyk Bogumił Kuźniewski - tutaj.