Gazeta
Internet

Witaj,     |  Zaloguj
Nasza społeczność

Logowanie

Dołącz do eKulturalnych
Zapomniałem hasła
Przejdź do eKulturalni.pl
GDZIE JESTEŚ:  E-ŚWIATOWID    Aktualności

Data dodania: 17.09.2013 12:28 Kategoria:Esej i Felieton Autor:Edyta Bugowska Placówka:Brak
Kartka z kalendarza: 17 września

Tego dnia imieniny obchodzą m.in. Ariadna, Szczęsny, Justyna czy Franciszek. To również Światowy Dzień Sybiraka i rocznica wydania przywileju koszyckiego, ale pamiętamy tę datę przede wszystkim jako rocznicę ataku ZSRR na Polskę w 1939 roku.

17 września na przestrzeni wieków miał kilka mniej i bardziej ciekawych odsłon – jedną z ciekawszych był przywilej koszycki, wydany przez króla Ludwika Węgierskiego w 1374 roku. W zamian za prawo do dziedziczenia tronu przez jedną ze swych córek, król wyzbywał się wobec szlachty części swojej władzy – od tego dnia każdy władca odbywał podróże na własny koszt, a nie goszczącego go szlachcica, ustanowiono jeden główny podatek, inne mogły być nakładane tylko za zgodą zainteresowanych. Król miał obowiązek wykupić z niewoli szlachcica, który dostał się do niej podczas wypraw wojennych, a urzędy  przeznaczone były tylko dla Polaków. Dodatkowo przywilej miał charakter generalny czyli rozciągał się na cały kraj, jednak tylko na stan szlachecki.

Kolejne ciekawe wydarzenia dotyczą już historii XX-wiecznej – w 1939 roku było to internowanie najważniejszych ludzi w państwie – Prezydenta i Naczelnego Wodza w Rumunii. Gdy po ataku Niemiec na Polskę strefa ewakuacji przesuwała się coraz bardziej na południowy – wschód to Rumunia okazał się najbardziej przychylnym Polsce krajem. Tego samego dnia, w którym Ignacy Mościcki i Edward Rydz- Śmigły przekraczali granicę kraju, Warszawa bombardowana była przez niemieckie samoloty – właśnie wtedy wybuchł pożar Zamku Królewskiego. Siedziba Prezydenta RP została spalona i ograbiona, Zamek został doszczętnie zniszczony w 1944 roku. 17 września, w końcu, to dzień ataku ZSRR na Polskę. Ataku bez wypowiedzenia wojny, ale zgodnego z tajnym protokołem, który kilka tygodni wcześniej zwarły ZSRR i hitlerowskie Niemcy.

Na mocy tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow, Rosja zobowiązał się do zbrojnego wystąpienia przeciw Polsce wtedy, gdyby III Rzesza znalazła się w stanie wojny z Polską. Stalin zdecydował się na uderzenie, gdy wywiad doniósł o podjętej 12 września na brytyjsko-francuskiej konferencji w Abbeville, decyzji o zaniechaniu podjęcia działań ofensywnych. Data 17 września była prostą konsekwencją zawartego dwa dni wcześniej układu rozejmowego pomiędzy ZSRR a Japonią, wojna ta trwała od maja 1939 roku. Żelazną zasadą strategii Stalina było prowadzenie działań wojennych wyłącznie na jednym froncie.

17 września ZSRR stał się faktycznie uczestnikiem II wojny światowej jako sojusznik III Rzeszy. W konsekwencji na terenie Polski nastąpiło spotkanie wojsk Armii Czerwonej z Wehrmachtem. Wojska niemieckie wycofały się do ustalonej w pakcie Ribbentrop - Mołotow linii demarkacyjnej i oddały część zajętego obszaru wojskom sowieckim. Jednak okolice Lublina, Chełma i Tomaszowa Lubelskiego po pierwotnej okupacji sowieckiej zostały przekazane z powrotem Niemcom. Było to konsekwencją korekty linii podziału Polski, ustalonej pomiędzy III Rzeszą a ZSRR 28 września 1939 podczas wizyty Ribbentropa w Moskwie. Taki stan rzeczy trwał do wiosny 1941 roku kiedy to Hitler zdecydował się zaatakować ZSRR. Ostatecznie 22 czerwca rozpoczęła Operacja Barbarossa, czyli plan pokonania ZSRR, a według Rosjan właśnie wtedy rozpoczęła się II wojna, zwana przez nich Wielką Wojną Ojczyźnianą.

17 września to także dzień podpisania umowy z Fiatem na opracowanie projektu samochodu FSO Polonez. Wydarzyło się to w 1974 roku. Sześć lat później powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy SOLIDARNOŚĆ, na czele którego stanął Lech Wałęsa. Tu historia zaczyna się toczyć naprawdę szybko, bo już po 13 latach ostatni żołnierze Północnej Grupy Wojsk czyli frontu Armii Radzieckiej, stacjonującego na terytorium Polski od 1945 roku opuścili terytorium Polski. A w 2007 roku właśnie 17 września miała miejsce premiera filmu Katyń Andrzeja Wajdy. Pomimo wieloletnich prób zakłamywania historii najpierw przez ZSRR później Rosję prawda o Katyniu trafia do powszechnego obiegu, a odpowiedzialność Rosjan za zbrodnię na tysiącach Polaków przestała być podważana.

Podziel się:
Wszelkie prawa do tego tekstu są zastrzeżone. Publikowanie go w całości lub części wymaga zgody Wydawcy.

Kierownik Redakcji: Hanna Laska-Kleinszmidt

tel 55 611 20 69

Jeśli chcesz dodać swój komentarz zaloguj się. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się tutaj.
MENU

eŚWIATOWID W LICZBACH

 

Publikacji: 12105
Galerii: 307
Komentarzy: 1354

 


Liczba odwiedzin: 11456641

KONTAKT Z REDAKCJĄ

Wydawca:

Centrum Spotkań Europejskich
"ŚWIATOWID"

pl. Jagiellończyka 1
82-300 Elbląg
tel.: 55 611 20 50
fax: 55 611 20 60

 

Redakcja:
redakcja@eswiatowid.pl
tel.: 55 611 20 69

Administrator systemu:
adm@swiatowid.elblag.pl
 

 

 


 

 

Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 

oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.