Stutthof - Sztutowo. Biografia krajobrazu (konferencja)
Jak się żyje w pobliżu byłego obozu zagłady, jak widzą to miejsce turyści, na ile zmienił się krajobraz - także kulturowy tego terenu, co z tanatoturystyką, holocaust tourism i... poszukiwaczami skarbów? - 4 grudnia w Sztutowie odbędzie się ciekawa konferencja, która podsumuje nowatorskie badania naukowe.
Jak informuje dr Anna Weronika Brzezińska z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w czasie sesji po raz pierwszy publicznie zostaną zaprezentowane wyniki nowatorskich w podejściu i interdyscyplinarnych w formie badań, które odbyły się w maju.
Naukowcy z UAM pracowali w Sztutowie i na terenie Muzeum Stutthof w ramach projektu Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego.
- Główne zadanie polegało na identyfikacji oraz analizie zmian w krajobrazie fizycznym i kulturowym KL Stutthof. Zmian, jakie zaszły w okresie od II wojny światowej do dziś i zmian w odniesieniu do przestrzeni Żuław, szczególnie wsi sąsiadujących z byłym obozem - wyjaśnia dr Brzezińska. - Chodziło też o antropologiczne zbadanie świadomości społecznej i działań lokalnej ludności wobec KL Stutthof, a także sposoby oswajania przestrzeni, którą w ramach naszej dyscypliny nazywamy "przestrzenią naznaczoną".
To "naznaczenie" dotyczy zarówno terenu byłego obozu jako miejsca kaźni, jak i Żuław - regionu wyniszczonego działaniami wojennymi.
- Na obu poziomach mamy do czynienia z funkcjonowaniem kategorii pamięci, która determinuje postawy obecne, a także symbolizuje przeszłość. Dzięki temu możemy mówić o KL Stutthof jako o "miejscu pamięci" - wskazuje Anna Weronika Brzezińska.
Partnerami przedsięwzięcia byli: Muzeum Stutthof, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz Instytut Prahistorii UAM.
- Współpraca między antropologią i archeologią wydaje się szczególnie istotna. Z jednej strony pozwala badanej przestrzeni fizycznej nadać kulturowy kontekst, z drugiej - umożliwia studia nad biografią krajobrazu. Aby praca w terenie odbywała się na płaszczyźnie partnerskiej, w czasie kursu przygotowującego do badań terenowych naukowcy i studenci archeologii oraz antropologii kulturowej poznawali metodykę i specyfikę badań obu dyscyplin. Dane pozyskane później metodami archeologicznymi i ich interpretacja wspomogły badania antropologiczne, były też reinterpretowane pod ich wpływem - mówi dr Brzezińska.
Konferencja odbędzie się w sali konferencyjnej Gminnej Biblioteki Publicznej w Sztutowie, przy ul. Szkolnej 13. Początek o godz. 10. Wstęp jest wolny.
***
Oto program:
godz. 10-10.10 - Powitanie uczestników - Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof
Sesja: Sztutowo czy Stutthof? - projekt trochę inny niż wszystkie...
Prowadzenie: Piotr Tarnowski, Muzeum Stutthof
godz. 10.10-10.30 - Sztutowo czy Stutthof? - badania etnologiczne - Anna Weronika Brzezińska, Małgorzata Wosińska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 10.30-10.50 - Badania archeologiczne w ramach projektu. Cele, metody, wyniki - Łukasz Banaszek, Instytut Prahistorii UAM
godz. 10.50-11.10 - Wspólne przestrzenie badawcze na przykładzie projektu Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego. Badania interdyscyplinarne z perspektywy studenckiej - Joanna Zaremba, Instytut Prahistorii UAM
godz. 11.10-11.30 - Zastosowanie GIS w badaniach nad przestrzenią byłego obozu koncentracyjnego Stutthof. Analizy widoczności - Łukasz Banaszek, Daria Ratajczak, Instytut Prahistorii UAM
godz. 11.30-11.50 - Posłuchaj... Projekt soundscape w KL Stutthof - Małgorzata Wosińska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 11.50-12 - Dyskusja
godz. 12-12.20 - Przerwa kawowa
Sesja: KL Stutthof jako krajobraz kulturowy
Prowadzenie: Marcin Owsiński, Muzeum Stutthof
godz. 12.20-12.40 - Postrzeganie przez turystów miejsc zagłady, na przykładzie Muzeum Stutthof w Sztutowie - Agnieszka Skowron, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 12.40-13 - Co nas fascynuje, co nas pociąga: tanatoturystyka/holocaust tourism w świetle badań ankietowych przeprowadzonych w Muzeum Stutthof w Sztutowie - Kornelia Kajda, Instytut Prahistorii UAM
godz. 13-13.20 - Piękny obóz. Stutthof - myślenie w kategoriach estetyki - Tomasz Michalik, Instytut Prahistorii, Instytut Psychologii UAM
godz. 13.20-13.40 - Recykling postobozowy. Nowe u-życie przedmiotów ocalonych z Zagłady - Mikołaj Smykowski, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 13.40-14 - Zjawisko poszukiwaczy skarbów w kontekście ochrony dziedzictwa byłego obozu koncentracyjnego KL Stutthof - Maksymilian Frąckowiak, Marcin Michalski, Instytut Prahistorii UAM
godz. 14-14.10 - Dyskusja
godz. 14.10-15 - Przerwa obiadowa, ZS w Sztutowie
Sesja: My tutaj Sztutowiacy Jacy jesteśmy i co nas wyróżnia
Prowadzenie: Maksymilian Frąckowiak, Instytut Prahistorii UAM
godz. 15-15.20 - Osadnicy na Mierzei sposoby adaptacji do nowych warunków - Bartosz Stańda, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 15.20-15.40 - Walory turystyczne Sztutowa i okolic - Monika Różańska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 15.40-16 - Postrzeganie Sztutowa przez Sztutowian - Joanna Bleja, Instytut Prahistorii UAM
godz. 16-16.20 - Sztutowo moje miejsce na ziemi Edukacja regionalna w miejscu pamięci - Anna Weronika Brzezińska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 16.20-16.30 - Dyskusja
godz. 16.30-16.50 - Przerwa kawowa
Sesja: Sztutowo - Stutthof - Muzeum. Małżeństwo wbrew woli
Prowadzenie: Anna Weronika Brzezińska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 16.50-17.10 - Rozwój Sztutowa w kontekście sąsiedztwa byłego obozu koncentracyjnego Stutthof - Paweł Wita, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 17.10-17.30 - Od wyzwolenia do Muzeum losy terenu byłego obozu koncentracyjnego Stutthof w latach 1945-1962 w świadomości mieszkańców Sztutowa i okolic - Monika Krobska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
godz. 17.30-17.50 - Co wy tam właściwie robicie w tym Muzeum? - Marcin Owsiński, Muzeum Stutthof
godz. 17.50-18.10 - Dyskusja podsumowująca. Zakończenie konferencji
godz. 18.15 - Wernisaż wystawy fotograficznej Sztutowo czy Stutthof Oswajanie krajobrazu kulturowego