Gardeja: wczoraj, dziś, jutro...
Losy urokliwego, dawniej przygranicznego, miasteczka przypominają historię innych wsi i miast na naszych terenach. Bezpowrotnie zniszczone piękno, dzieje powojenne oraz obecne życie Gardei pokazuje wystawa w kwidzyńskim zamku.
Jej twórcy chcą zwrócić uwagę na "niewątpliwy urok przedwojennego przygranicznego miasteczka, jakim była Gardeja, w zestawieniu z jej stanem obecnym". Chcą też zachęcić do pogłębienia wiedzy na temat Dolnego Powiśla.
Oto, co możemy przeczytać w zaproszeniu na wystawę:
"W wyniku działań wojennych około 80 procent kamienic w Gardei oraz pozostała infrastruktura ówczesnego śródmieścia - starówki zostały bezpowrotnie zniszczone.
W nienaruszonym stanie zachował się kościół z górującą nad miastem gotycką wieżą (zniszczony następnie w 1968 roku, w wyniku ogromnego pożaru). W następstwie strat wojennych, w 1945 roku, zostały też utracone prawa miejskie.
Niestety, kolejne lata przyniosły dalsze wyburzenie przedwojennej architektury. W okresie ogromnego zapotrzebowania na mieszkania nie zadawano sobie trudu odtwarzania pierwotnego wyglądu miasteczka.
Miejsce urokliwych eklektycznych kamieniczek zajął szereg bloków w stylu socrealistycznym, natomiast obrzeża pierwotnego miasta zostały zabudowane domkami jednorodzinnymi, o mało atrakcyjnej formie, zupełnie nie nawiązując do pierwowzoru.
Jednak jeszcze nie wszystko stracone. Zarówno w zasobie gminnym, jak i w rękach prywatnych, nadal pozostają niezabudowane place, na których przy odrobinie chęci można odtworzyć w procesie rewitalizacji pierwotny wygląd tych miejsc.
Zapraszamy do zwiedzania wystawy i głębszego zastanowienia się nad istniejącym stanem rzeczy. Zachęcamy również do pogłębienia wiedzy historycznej na temat naszego regionu, którego bogata historia warta jest uwagi".
Fotograficzna prezentacja, która powstała we współpracy ze Stowarzyszeniem Regionalnym Miłośnicy Ziemi Gardejskiej Gardanum, będzie czynna do 31 sierpnia.
Aranżacja plastyczna i opracowanie: Bożena Rybus, Emilian Jaworowicz i Piotr Schaeffer
Stowarzyszenie - Miłośnicy Ziemi Gardejskiej "Gardanum".
Kurator wystawy w Muzeum w Kwidzynie - mgr Sylwia Tatara