Obserwując ludzi z pękiem chryzantem w jednej, a z siatką zniczy w drugiej ręce, słysząc ich pełne niepokoju rozmowy, o tym jaka będzie pogoda, zastanawiam się po co to wszystko?

W autobusie, tramwaju, a nawet w kolejce w sklepie spożywczym od kilku dni słychać rozmowy o grobach, sprzątaniu, nagle podniesionych cenach wieńców i świec. Wydaje się, że największym problemem staje się w tych dniach utrudniony dojazd do cmentarzy, a zagadką - rozkład jazdy miejskiej komunikacji. Czy taki jest sens tych świąt?

Z drugiej strony, czy sklepy i przystanki są odpowiednim miejscem, by mówić o zmarłych, o tęsknocie za nimi, która dręczy nas od lat, miesięcy czy tygodni? Czy sąsiadkę spotkaną na klatce schodowej powinniśmy zaskakiwać opowieściami o tym, jak bardzo brakuje nam ojca, żony, syna czy przyjaciółki? Czy może lepiej jest dusić smutek w sobie i ukradkiem ocierać niepokorną łzę?

Każdy ma swoje zdanie na ten temat. Każdy przeżywa to na swój sposób. I każdy spędzi najbliższy weekend, tak, jak będzie chciał, po swojemu.

Czasem myślę, że wszystko zależy od czasu, jaki upłynął od straty bliskiej, najbliższej  osoby. Znaczenie ma też fakt, kim dla mnie była i co do niej czułam...

I w tych dniach żal nie jest wcale większy, to zawsze boli tak samo. Bo przecież tych bliskich - nieobecnych brakuje przez cały rok, a nie tylko na początku listopada. Często tęsknimy i pamiętamy o nich każdego dnia. Nie potrzebujemy żadnych specjalnych okazji, by pamiętać.

Święto Zmarłych to dla mnie czas poświęcony tym dalszym osobom, właśnie dlatego, że najbliższych wspominam codziennie. To wędrówka w inne zakątki cmentarza, to czas na odwiedziny grobu ciotki, której nigdy nie widziałam, albo stryjka, którego znam tylko z opowieści mamy. Bez niej nawet bym nie trafiła na ich groby. Zawsze zastanawiałam się, czy spamiętam wszystkie te miejsca, na których za dzieciaka stawiałam znicz, czy zapamiętam rodzinne koligacje i anegdoty, którymi karmili mnie rodzice, a przy których mnie nie było.

Pamiętam za to doskonale moczenie palców w rozgrzanym płynnym wosku. Coroczne rodzinne gonitwy w poszukiwaniu przodków - jednego dnia po Dębicy, drugiego po cmentarzu przy ul. Agrykola, raz w deszczu, raz w śniegu, a innym razem w promieniach jesiennego słońca.

Jest w tych dniach pewna magia. Coś, co łączy. Mówi się, że Polacy jednoczą się „od święta". Tak jest i w pierwsze listopadowe wieczory, gdy studenci zjeżdżają z różnych zakątków kraju, by zapalić znicz babce, a dorośli odwiedzają rodzinne miasta w poszukiwaniu starych pomników.

Miło jest zobaczyć witające się rodziny, które spotykają się raz do roku właśnie na cmentarzu, grupkę młodzieży czy pary spacerujące alejkami. 

Magiczny jest charakterystyczny zapach dymu, liści i wiatru. I ciepłe, migoczące światełka lampek o zmroku.

Zaduszki to doskonały czas, żeby na chwilę się zatrzymać, pomyśleć i wspomnieć tych, których już nie ma wśród nas...