Mieszkał tu Ignacy Krasicki, bywali: Mikołaj Kopernik i Napoleon Bonaparte. Okazała warownia w niegdyś największym mieście Warmii stoi przy ujściu rzeki Symsarny do Łyny. Uznana za pomnik historii została wpisana do rejestru zabytków jako zabytek klasy zerowej.

Zamek wybudowany w latach 1350-1401 stanął w miejscu niewielkiego grodu pruskiego o nazwie Lecbarg. Przez długi okres pełnił funkcję strażnicy osłaniającej wschodnią granicę Warmii. Jednak od końca XVI wieku rezydencja lidzbarska stopniowo zatracała charakter obronny i przekształcała się w okazały dwór książęcy, bogato wyposażony w wytworne sprzęty, biblioteki i dzieła sztuki.

Kopernik i jego wuj

Historia zamku to także historia wybitnych ludzi, którzy sprawili, że Lidzbark stał się znanym, również za granicą, ośrodkiem nauki, kultury i sztuki.

Pierwszym z „wielkich” był biskup warmiński Łukasz Watzenrode. Gruntownie wykształcony, szanowany na dworze królewskim, mimo niemieckiego pochodzenia dążył do ostatecznej likwidacji Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Dzięki niemu w zamku przebywał siostrzeniec biskupa Mikołaj Kopernik, który właśnie wtedy, jako młody człowiek, wyrobił sobie antykrzyżackie poglądy.

Z inicjatywy kolejnego biskupa Adama Stanisława Grabowskiego po raz pierwszy ogłoszono drukiem kronikę Galla Anonima, a topograf Endersch opracował nowoczesną mapę Warmii.

Ostatnim polskim biskupem warmińskim przed rozbiorami był słynny poeta, prozaik i komediopisarz Ignacy Krasicki, który w Lidzbarku stworzył teatr, organizował wieczory literackie i zbudował oranżerię, a jego ogrody były znane w całej Polsce. Książę poetów zgromadził również bogaty księgozbiór, ogromną kolekcję grafik i obrazów.

Ignacy Krasicki pisze i... marznie

Biskup przebywał tu przez długi czas, jednak ciekawostką jest, że mieszkanie w zamku nie zawsze mu służyło. Podczas jednej z mroźnych zim skarżył się w liście: Jest tu tak zimno, tak zimno, że ledwo utrzymać mogę pióro, w pokoju, którego mimo ustawicznego podtrzymywania ognia nie mogę ogrzać - dlatego zimą starał się opuszczać Lidzbark…

Dziś w lidzbarskiej warowni mieści się muzeum i można odwiedzić dawne apartamenty mieszkalne znakomitych osobistości minionych czasów. Po biskupach zachowały się dzieła sztuki, portrety, pisma oraz pamiątki wyeksponowane na wystawie Wielcy mieszkańcy zamku lidzbarskiego.

Turysta, który odwiedzi rezydencję biskupów, może również obejrzeć inne wystawy: XVIII-wieczne lufy armatnie z herbami biskupa Stanisława Grabowskiego, Ikony rosyjskie z XVII-XX wieku ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur, Portrety rodziny hrabiów z Siecina Krasickich, Warmińskie kapliczki czy Malarstwo polskie XX wieku.

Sztuka cenniejsza niż złoto

Na prezentację Sztuka średniowieczna Warmii i Prus Krzyżackich składa się ponad stu obiektów: rzeźba, malarstwo oraz wybrane przykłady rzemiosła artystycznego - meble, a także wyroby złotnicze czy kowalskie, powstałe od połowy XIV do pierwszej ćwierci XVI wieku. Eksponaty pochodzą przede wszystkim z terenu Warmii, Sambii i Górnych Prus. Wystawa jest więc przewodnikiem po gotyckiej sztuce Warmii i Mazur.

Muzeum to nie tylko wystawy - sam widok zamku jest niesamowitą ucztą dla oczu. Podstawową bryłę tworzą cztery skrzydła. Z tego samego czasu, co one, pochodzą Podzamcza. W południowym mieściły się: stajnia, spichrze i wozownia, zaś w północnym: młyn, tartak, szlifiernia, kuźnia miedzi, folusz i garbarnia. Całość była otoczona niezależnymi od miasta murami obronnymi i fosami.

Zamek, który ma klimat

W północno - wschodnim narożniku znajduje się potężna wieża o czternastu kondygnacjach. Na pozostałych narożnikach postawiono małe kwadratowe wieżyczki dekoracyjne, których wygląd zmieniał się na przestrzeni wieków. Wyjątkową atmosferę tworzy wewnętrzny dziedziniec z dwukondygnacyjnymi krużgankami. Warto dodać, że są to jedyne w Polsce tak stare krużganki, które zachowały się bez zmian architektonicznych.

Na reprezentacyjnym piętrze do dzisiaj można oglądać: kaplicę, wielki i mały refektarz, kapitularz, salę audiencyjną i komnaty biskupie. Sale posiadają piękne sklepienia gwiaździste oraz gotyckie i renesansowe portale. Zamek posiadał również dwie kondygnacje podziemne. Dzisiaj w ich fragmencie znajduje się udostępniona dla turystów zbrojownia.

Muzeum można odwiedzać codziennie oprócz poniedziałków. Bilet normalny kosztuje 8, ulgowy - 5, a rodzinny - 18 złotych.

Więcej informacji można znaleźć na internetowej stronie muzeum:

Przy opracowaniu tematu autorka korzystała z materiałów dostępnych na stronie internetowej Muzeum w Lidzbarku Warmińskim oraz na stronie poświęconej polskim zamkom: