Gazeta
Internet

Witaj,     |  Zaloguj
Nasza społeczność

Logowanie

Dołącz do eKulturalnych
Zapomniałem hasła
Przejdź do eKulturalni.pl
GDZIE JESTEŚ:  E-ŚWIATOWID    Aktualności

Data dodania: 12.04.2017 13:44 Miasto:Elbląg Kategoria:Historia i dziedzictwo Autor:Ewelina Bober, EB Placówka:Brak
Dawniej Wielkanocą na Warmii i Mazurach...

Wiosna już nadeszła, przyroda budzi się do życia, a w człowiekowi budzi się nadzieja na lepsze dni. Rozpoczynają się przygotowania do Wielkiej Nocy. Jednak niewielu z nas wie, że część tradycji i obyczajów wielkanocnych sięga swymi korzeniami zwyczajów pogańskich.

Dawniej Święta Wielkanocne na Warmii i Mazurach obchodzono trzy dni. Zapowiedzią okresu świątecznego była Środa Popielcowa. Czterdziestodniowy Wielki Post rozpoczynał Popielec, symbolizując przejście z czasu karnawałowego w ciszę, spokój i skupienie. Dawniej w  naszym regionie w czasie trwania Wielkiego Postu nie jadano mięsa, ani tłuszczów zwierzęcych, cukrów, miodu i nabiału. W środy - na pamiątkę Judasza - i w piątki - na pamiątkę śmierci Chrystusa - obowiązywał post ścisły. Żywiono się głównie kartoflami, gotowaną i surową kapustą kwaszoną, żurem postnym, śliwkami suszonymi, śledziami lub drobnymi potrawami skąpo polanym olejem lnianym. W tym czasie cichła muzyka i śpiew, nie było żadnych zabaw, spotkań i poczęstunków. Ostatnie dni przed Wielkim Tygodniem mieszkańcy Warmii i Mazur spędzali na gruntownych porządkach gospodarstwa. Przed świętami dokładnie szorowano podłogi oraz posypywano je czystym, białym piaskiem, a także drobnymi gałązkami świerkowymi lub drobno pociętym tatarakiem. Podobnie rzecz miała się z dróżką prowadzącą do domu. Na Niedzielę Palmową przygotowywano w kościele palmy z poświęconych baź, gałązek brzozy, jałowca oraz borówek.

Od wieków najbogatsze w obrzędy i zwyczaje były ostatnie trzy dni Wielkiego Tygodnia - Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota - zwane Triduum Paschalnym. Za czasów naszych pra, pra, pradziadków w Wielki Piątek chłopcy biegali po wsiach z drewnianymi kołatkami na znak żałoby po śmierci Chrystusa. W Wielką Sobotę odbywało się święcenie wody i ognia, po czym spalano najstarsze drewniane krzyże stojące przy drodze. Wierzono, że w nocy z soboty na niedzielę przybywają dusze zmarłych przodków. Dlatego w tę noc zapalano ogień w piecu i posypywano ławkę piaskiem, by po śladach rozpoznać przybysza. W tym dniu, jak zwyczaj nakazywał odwiedzało się groby zmarłych, gdzie zostawiano pisanki. Do dziś w kulturze istnie wiele technik zdobienia jaj wielkanocnych. W dawnych czasach ozdabianiem jajek zajmowały się wyłącznie kobiety, które uważano za strażniczki i opiekunki życia. Mężczyźni nie mogli przybywać w pomieszczeniu, gdzie trwał obrządek przygotowywania pisanek.

Święta Wielkiej Nocy zbiegają się w czasie z pogańskimi obrzędami powitania wiosny. W Niedzielę Wielkanocną tradycja nakazywała wstać o świcie i obserwować wschód słońca. Po czym trzeba było udać się w milczeniu nad rzekę, zwracając się z inwokacją do wód, umyć twarz i ręce, co miało zapewnić zdrowie i urodę. W tym dniu również skrapiano wodą zwierzęta domowe, by były zdrowe i dobrze się chowały.  Po odbyciu całej ceremonii można było w końcu zasiąść do stołu. Pierwszym posiłkiem podczas świąt  wielkanocnych było śniadanie. Na stole górowały tego dnia jajka na twardo, twaróg, chleb razowy, masło w kształcie baranka, a także różnorodne ciasta, w szczególności ciasteczka w kształcie ptaków symbolizujące nadejście wiosny. Kolejne posiłki zawierały już różnorodne potrawy mięsne.

Główną rozrywką w czasie wielkanocnym było smaganie, rozpoczynające się wieczorem pierwszego dnia oraz przez cały drugi dzień. Po smaganiu chodziły głównie grupki chłopców z gałązkami wierzby, sosny i jałowca. Trzy tygodnie przed świętami gałązki te zrywano i wstawiano do wody, by się zazieleniły. W trakcie smagania śpiewano pieśni, zbierając tzw. wykupek w postaci jaj, ciasta, kiełbasy.

Są to starodawne tradycje i obyczaje, które do dziś gdzieniegdzie się zachowały. 

Podziel się:
Wszelkie prawa do tego tekstu są zastrzeżone. Publikowanie go w całości lub części wymaga zgody Wydawcy.

Kierownik Redakcji: Hanna Laska-Kleinszmidt

tel 55 611 20 69

Jeśli chcesz dodać swój komentarz zaloguj się. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się tutaj.
MENU

eŚWIATOWID W LICZBACH

 

Publikacji: 11975
Galerii: 307
Komentarzy: 1354

 


Liczba odwiedzin: 11158707

KONTAKT Z REDAKCJĄ

Wydawca:

Centrum Spotkań Europejskich
"ŚWIATOWID"

pl. Jagiellończyka 1
82-300 Elbląg
tel.: 55 611 20 50
fax: 55 611 20 60

 

Redakcja:
redakcja@eswiatowid.pl
tel.: 55 611 20 69

Administrator systemu:
adm@swiatowid.elblag.pl
 

 

 


 

 

Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 

oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.