Wielu z nas marzy o tym, by w swoim domu mieć kominek, a ozdobny, stary piec to prawdziwy rarytas. Przez lata piece były w niełasce i nie traktowano ich jako pełnoprawne zabytki. Tymczasem często są to dzieła rzemiosła artystycznego wysokiej klasy, warto je pokazywać i nimi się szczycić.
Stare piece z naszego regionu od wielu lat odnajdują w prywatnych domach i obiektach publicznych, dokumentują i badają Jagoda Semków i Weronika Wojnowska - konserwatorki zabytków z Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.
Obie panie popularyzują wiedzę na temat pieców, zachęcają do troski o nie i ochrony w czasie różnego rodzaju spotkań oraz w internecie. Piszą artykuły (na łamach pisma Świat kominków), prowadzą blog: kominki.org/blogi/piecoblog, stronę internetową o piecach kaflowych z XIX i XX wieku z terenu dawnych Prus Wschodnich, Zachodnich i Pomorza: piecekaflowe.republika.pl/index.html i marzą o stworzeniu muzeum pieców.
W ubiegłą sobotę we Fromborku odbyło się spotkanie, na którym Jagoda Semków opowiadała o piecach z Warmii i Mazur. Nasz region to prawdziwe zagłębie piecowe - w porównaniu do innych części kraju zachowało się tu stosunkowo dużo starych pieców. Niestety, wiele z nich zostało lub wkrótce zostanie rozebranych, zniszczonych lub sprzedanych, bo właścicieli nie stać na kosztowną renowację. Cenne, piękne i stare piece znajdują się także w obiektach użyteczności publicznej, w tym w muzeach.
Przez lata piece były w niełasce i nie traktowano ich jako pełnoprawne zabytki. Na szczęście, podkreśla Jagoda Semków, takie podejście wśród muzealników i innych osób jest coraz rzadsze.
Wszystkim zainteresowanym tematem można polecić albumowe wydawnictwo pod redakcją dr Marii Dąbrowskiej (z Instytutu Etnologii i Archeologii PAN w Warszawie), Jagody Semków i Weroniki Wojnowskiej pt. Piece kaflowe w zbiorach muzealnych w Polsce. Na prawie 400 stronach są artykuły specjalistów z całej Polski - referaty wygłoszone na konferencji, która w 2008 roku odbyła się we Fromborku oraz 800 kolorowych zdjęć. Przygotowanie publikacji, która ukazała się nakładem Muzeum Mikołaja Kopernika, zajęło dwa lata.
- Książka zawiera pełną informację na temat stanu zachowania pieców w polskich muzeach - podkreśla Jagoda Semków:
This text will be replaced
- Prosimy o kontakt osoby, które mają w domach stare piece lub wiedzą, gdzie takie piece się znajdują. Na pewno nie uda się uratować wszystkich starych pieców, ale zależy nam na tym, aby je udokumentować - zrobić zdjęcia, spisać informacje od właścicieli - dodaje Jagoda Semków.
Oto adresy email: piecekaflowe@op.pl , semo@poczta.fm , branvero@poczta.fm .
Rozmawiała Agnieszka Jarzębska
***
Spis treści książki Piece kaflowe w zbiorach muzealnych w Polsce. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej w Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku w dniach 5-7 września 2008 roku:
Słowo wstępne - Henryk Szkop
Od Redakcji - Maria Dąbrowska, Jagoda Semków, Weronika Wojnowska
Maria Dąbrowska, Piec jako eksponat muzealny
Ziemowit Nowakowski, Dawna i współczesna technika zduńska
Warmia i Mazury
Jagoda Semków, Weronika Wojnowska, Piece kaflowe w kompleksie zabudowy mieszkalnej Wzgórza Katedralnego we Fromborku
Barbara Niemcewicz - Ledwoń, Joanna Fonferek, Piece kaflowe w zbiorach Muzeum Archeologiczno - Historycznego w Elblągu
Wiesława Chodkowska, Piece w Muzeum Budownictwa Ludowego - Parku Etnograficznym w Olsztynku
Monika Ostaszewska - Symonowicz, Ludowe kafle mazurskie w zbiorach Muzeum Mazurskiego w Szczytnie
Pomorze
Ewa Barylewska - Szymańska, Piece gdańskie w dawnych i współczesnych zbiorach Domu Uphagena w Gdańsku
Justyna Słomska - Nowak, Zapomniane i ?nieistniejące? kafle kaszubskie z 1765 r. w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Toruniu
Barbara Pospieszna, Piece kaflowe na zamku malborskim
Sylwia Tatara, Piece kaflowe w Muzeum Zamkowym w Kwidzynie
Magdalena Sacha, Weronika Wojnowska, Piece kaflowe w pałacu w Krokowej koło Pucka
Anna Brochocka, Zabytkowe piece i kafle w zbiorach Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Ewa Czaplińska - Stec, Piece kaflowe w kamienicy przy ul. Solskiego 17 w Słupsku
Krystyna Rypniewska, Piece i kafle ze zbiorów Muzeum w Koszalinie
Romualda Uziembło, Piece z Muzeum Okręgowego w Toruniu
Beata Bielec - Maciejewska, Piece kaflowe z XIX i XX wieku z Bydgoszczy
Śląsk
Elżbieta Bimler - Mackiewicz, Piece w zbiorach muzeów województwa śląskiego
Beata Fekecz - Tomaszewska, Wrocławskie piece kaflowe
Wielkopolska
Beata Gajewska, Piece kaflowe w obiektach muzealnych na terenie Wielkopolski
Kateriny Zisopulu - Bleja, Piec w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Poznaniu
Ewa Leszczyńska, Joanna Nowak, Piece kaflowe w pałacu rogalińskim
Mazowsze i Ziemia Łódzka
Barbara Szelegejd, Przyczynek do badań nad historią pieców w pałacu wilanowskim
Mariola Kwiatkowska, Piece i kafle ze zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku
Andrzej Szczepaniak, O piecach kaflowych ozdobnych i zwyczajnych Manufaktury Księcia Radziwiłła w Nieborowie
Dorota Berbelska, Piece kaflowe w Pałacu Herbsta w Łodzi
Małopolska
Bożena Kostuch, Piece w domu Jana Matejki w Krakowie
Marta Trojanowska, Piece kaflowe w pałacu biskupów unickich, dawnej siedzibie Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu
Zabytkowe piece w czasach współczesnych
Maria Rudy, Zasady postępowania w procesie konserwacji i restauracji zabytkowych wyrobów kaflarskich
Halszka Granek, Problematyka rekonstrukcji kafli z "pieca Wulkana" ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku
Lucyna Czarska, Dorota Zahel, Rekonstrukcja wczesnobarokowego pieca kaflowego w Wielkiej Izbie Kamienicy Brzykowskiej w Przemyślu
Andrzej Karbowski, Konserwacja trzech zabytkowych pieców w Kamienicy Hipolitowskiej
przy Placu Mariackim 3 w Krakowie
Alina Sawicka, Miniatury zabytkowych pieców
Piotr Ciszek, Manufaktura pieców kaflowych w Nakomiadach. Wskrzeszona historia starych pieców
Witold Hawajski, Piece kaflowe w "Świecie Kominków"