DNNMasters MPUS-Xtreme is running in evaluation mode. Please purchase license on www.dnnmasters.com

 
 
 
 
Gazeta
Internet

Witaj,     |  Zaloguj
Nasza społeczność

Logowanie

Dołącz do eKulturalnych
Zapomniałem hasła
Przejdź do eKulturalni.pl
GDZIE JESTEŚ:  E-ŚWIATOWID    Aktualności

Data dodania: 28.04.2012 10:03 Kategoria:Historia i dziedzictwo Autor:Edyta Bugowska Placówka:Brak
Literacki przodownik pracy

Napisał 600 ksiażek, niektóre z nich czytamy do dziś. Żył 75 lat, 19 marca minęło 125 lat od śmierci Józefa Ignacego Kraszewskiego  - pisarza, publicysty, historyka, działacza społecznego.

Po Krasińskim i Krasickim to trzeci Pan na K, którego tu ostatnio opisuję. Ich biografie są zupełnie inne, ba każdy z nich różni się diametralnie, ale łączy ich talent literacki. Mimo że twórczość każdego z nich należy do innych gatunków to każdy z nich był naprawdę dobry w tym, co robił.

Pełne rocznice

W 2012 roku przypada 125. rocznica śmierci Józefa Kraszewskiego, ale też  200. rocznica jego urodzin. Właśnie dlatego  Sejm RP uczynił pisarza jednym z patronów tego roku, obok Janusza Korczaka i Piotra Skargi. Z tą ideą wystąpili posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego. Chcieli uhonorować najpłodniejszego polskiego pisarza, autora 232 powieści, w tym 144 powieści społecznych, obyczajowych i ludowych oraz 88 historycznych, najbardziej znaną z nich jest Stara baśń. Jego imponujący dorobek literacki wywarł trwały wpływ na kulturę i literaturę polską oraz twórczość współczesnych mu i późniejszych pokoleń Polaków - napisano w uzasadnieniu.

Ku literaturze

Kraszewski urodził się w Warszawie w ziemiańskiej rodzinie Jana i Zofii z Malskich. Rodzice mieszkali na Grodzieńszczyźnie, jednak w 1812 roku matka pisarza szukała w Warszawie schronienia w obawie przed wojną francusko-rosyjską. Oboje rodzice pojawiali się w twórczości Kraszewskiego, jako wzorce postaci powieściowych. Józef Ignacy był najstarszy z pięciorga rodzeństwa; najmłodszy brat Kajetan także zajął się literaturą, był autorem opowiadań i powieści. Kraszewski wychowywał się pod opieką babki Zofii Malskiej i prababki Konstancji Nowowiejskiej. To one rozbudziły w nim pierwsze zainteresowania kulturą i literaturą. Zaczął studiować medycynę, jednak szybko przeniósł się na wydział literacki Uniwersytetu Wileńskiego. Już w tym czasie jego pierwsze utwory drukowane były w Wilnie i Petersburgu.

Wybory dojrzałego inteligenta

To też był czas pierwszych studenckich buntów i spisków, których efektem było aresztowanie Kraszewskiego pod koniec 1830 r. Pobyt w więzieniu trwał prawie dwa lata, potem Kraszewski otrzymał nakaz osiedlenia się w Wilnie z dozorem policyjnym. Odtąd do walki powstańczej odnosił się ze zrozumieniem, ale i niechęcią oraz brakiem wiary w powodzenie. W okresie przymusowego pobytu w Wilnie prowadził historyczne badania źródłowe, dzięki czemu powstała czterotomowa historia tego miasta  Wilno od początków jego do roku 1750, a także kilka powieści. Od tego czasu również angażował się w popularyzację źródeł historycznych, inicjował wydawanie pamiętników i diariuszy. W 1838 roku Kraszewski ożenił się z Zofią Woroniczówną i osiedlił się na Wołyniu. Długi, jakie ciążyły na majątku doprowadziły do konieczności sprzedania go. Kraszewscy w 1853 roku przenieśli się do Żytomierza,  pisarz znalazł tam pracę jako kurator szkolny, pełnił także funkcje dyrektora Teatru Żytomierskiego, dyrektora Klubu Szlacheckiego i prezesa Towarzystwa Dobroczynności. Pisarz był również propagatorem idei uwłaszczenia chłopów, co nie przysporzyło mu popularności wśród miejscowej szlachty. Zmuszony był przeprowadzić się do Warszawy, gdzie został redaktorem Gazety Codziennej Leopolda Kronenberga. W swoich tekstach propagował kapitalistyczne formy gospodarki rolnej, inwestycje, uprzemysłowienie, tworzenie zrzeszeń handlowo-finansowych, starał się również tonować nastroje powstańcze.

Poglądy i ich konsekwencje

W 1863 roku, jako zagorzały krytyk Aleksandra Wielopolskiego został zmuszony do opuszczenia Warszawy. Udał się do Drezna, gdzie służył pomocą dla szukających schronienia powstańców styczniowych. Dziesięć lat później wycofał się z wszelkich pól aktywności oprócz pisarskiego. Jednak w 1883 roku Kraszewski został aresztowany. Ciązył na nim zarzut działalności wywiadowczej na rzecz Francji. Okazało się, że pisarz w latach 1873 - 1881 współpracował z pobudek patriotycznych z wywiadem francuskim, przeciw Prusom (w uznaniu zasług prezydent Francji, marszałek Mac Mahon, chciał nadać Kraszewskiemu Krzyż Komandorski Legii Honorowej). Sąd w Lipsku skazał go na 3,5 roku twierdzy w Magdeburgu (tej samej, w której później siedział Piłsudski), po 16 miesiącach ze względu na wiek i zły stan zdrowia wypuszczona go warunkowo. Wkrótce potem Kraszewski wyjechał do Włoch, a potem Szwajcarii. Pisarz zmarł 19 marca 1887 roku w Genewie, został pochowany 18 kwietnia w krypcie zasłużonych na Skałce w Krakowie.

 

Kraszewski w swojej twórczości zawarł obraz współczesnego mu społeczeństwa oraz polskiej narodowej przeszłości. Tak najkrócej można opisać te 600 tomów, które stworzył. A przecież Kraszewski to nie tylko powieści to również poezja, bardzo rozległą była jego działalność na polu krytyki literackiej i artystycznej, niektóre z jego prac historyczno-literackich były pierwszymi poważnymi opracowaniami danych zagadnień, był również wydawcą (m.in. listów Zygmunta Krasińskiego, sic!), a także tłumaczem i można byłoby jeszcze trochę wymieniać. To niezwykle pracowity i zdycyplinowany człowiek, dziś też pewnie doskonale by się sprawdził.

Podziel się:
Wszelkie prawa do tego tekstu są zastrzeżone. Publikowanie go w całości lub części wymaga zgody Wydawcy.

Kierownik Redakcji: Edyta Bugowska

tel 55 611 20 63

Jeśli chcesz dodać swój komentarz zaloguj się. Jeśli nie masz jeszcze konta zarejestruj się tutaj.
MENU

eŚWIATOWID W LICZBACH

 

Publikacji: 12870
Galerii: 307
Komentarzy: 1354

 


Liczba odwiedzin: 15193494

KONTAKT Z REDAKCJĄ

Wydawca:

Centrum Spotkań Europejskich
"ŚWIATOWID"

pl. Jagiellończyka 1
82-300 Elbląg
tel.: 55 611 20 50
fax: 55 611 20 60

 

Redakcja:
redakcja@eswiatowid.pl
tel.: 55 611 20 63

Administrator systemu:
adm@swiatowid.elblag.pl
 

 

 


 

 

Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 

oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.