Właśnie trwa... Największe emocje budzi nie w Polsce, ale w Japonii, gdzie na żywo transmituje go 8 stacji telewizyjnych. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina od 1927 roku odbywa się w Warszawie po to, by wyłonić najlepszego interpretatora i wykonawcę utworów Chopina.
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny szczególne zainteresowanie budzi właśnie w tym roku, bo przecież mamy rok chopinowski. Ostatni konkurs odbył się w 2005 roku i wygrał go Polak - Rafał Blechacz, jak będzie w tym roku? Specjaliści mówią o coraz lepszej rosyjskiej szkole pianistów...
Trochę historii
Inicjatorem Konkursów Pianistycznych imienia Fryderyka Chopina, popularnie zwanych konkursami chopinowskimi, był prof. Jerzy Żurawlew, wybitny polski pianista, pedagog i kompozytor. Pierwszy odbył się w dniach 23-30 stycznia 1927 roku w sali Filharmonii Warszawskiej. Tutaj też, co pięć lat - zgodnie z założeniami organizatorów - odbywały się następne Konkursy: w 1932 i 1937 roku. II wojna światowa uniemożliwiła zorganizowanie Konkursu w 1942 r. Możliwe stało się to dopiero kilka lat po niej. Pierwszy powojenny Konkurs odbył się w 1949 roku w ocalałej sali budynku Roma przy ul. Nowogrodzkiej, tymczasowej siedzibie Filharmonii i Opery Warszawskiej.
Początki były skromne, w 1927 r. do konkursu przystąpiło 26 pianistów z ośmiu krajów. Jednak z biegiem lat impreza zyskiwała na znaczeniu i rozrastała się, przyciągając coraz większą liczbę uczestników. Rekord zanotowano w 2005 r. kiedy zgłosiło się 350 kandydatów, a ostatecznie wystąpiło 257.
Wiek uczestników na ogół waha się od 18 do 29 lat. Zasady dotyczące wieku na przestrzeni lat zmieniały się dlatego w poszczególnych konkursach istniały pod tym względem różnice - najmłodszy uczestnik miał 16 lat, najstarszy 32.
Jury Konkursu ocenia interpretacje uczestników na podstawie wcześniej opracowanego Regulaminu Jury. Podczas I Konkursu Chopinowskiego jury składało się wyłącznie z przedstawicieli polskiego środowiska muzycznego. Przy organizowaniu następnych Konkursów do zespołu oceniającego zapraszano najwybitniejszych, muzyków, pianistów, z kraju i zagranicy.
Konkurs dziś ma charakter jawny (kiedyś dopiero ostatnie etapy były jawne, a podczas pierwszych jury słuchało pianistów zza zasłony) i wieloetapowy - są cztery etapy, trwają, z uwagi na stale wzrastającą liczbę kandydatów przeciętnie kilkanaście dni. Pierwszy wprawdzie trwał tylko osiem dni, ale IV i V prawie miesiąc.
Konkurs w dokumencie
W najbliższy poniedziałek, 18 października, w Centrum Spotkań Europejskich Światowid będzie można obejrzeć pokaz dwóch filmów dokumentalnych dotyczących twórczości Chopina. Jednym z nich jest ...rodem Warszawianin... Wspomnienia z warszawskich Konkursów Chopinowskich. We wstępie realizatorzy nakreślili krótko historię początków kariery Chopina i jego związków z Warszawą. Następnie podjęli próbę zebrania i podsumowania wiedzy na temat dziejów samego konkursu, od jego źródeł poczynając, a kończąc na XIII-ej edycji, która miała miejsce w 1995 roku. Film jest ciekawy pod względem dokumentalnym. Twórcy zebrali bogaty materiał ikonograficzny i źródłowy, dzięki czemu udało im się umieścić kolejne odsłony konkursu w określonym kontekście historycznym, a poprzez ukazanie zmieniających się realiów przybliżyć jego ewolucję. Jednak główna wartość tego obrazu to strona muzyczna - w trakcie projekcji można usłyszeć fragmenty dzieł Chopina w wykonaniu zwycięzców i uczestników niemal wszystkich edycji konkursu, m.in Jakowa Zaka, Fou Tsonga, Maurizio Polliniego, Marthy Argerich, Krystiana Zimermana i Stanisława Bunina. Relacje z sal koncertowych uzupełnione zostały scenami rozgrywającymi się za kulisami - w westybulach, hotelach i na ulicach Warszawy. To ciekawa propozycja, zwłaszcza, że w ten sam poniedziałek odbędzie się finałowe przesłuchanie finalistów XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Pokaz odbędzie o godz. 18.00 w Galerii Nobilis CSE Światowid, w przedpremierowym otoczeniu prac z wystawy 2010 Teraz Chopin, której wernisaż odbędzie się 19 października. Wstęp na pokaz jest wolny.
Listę 10 finalistów, odbywającego się w tym roku, XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ogłoszono w sobotę, 16 października i tu zaskoczenie - wśród nich nie ma żadnego Japończyka. W finale znaleźli się: Polak - Paweł Wakarecy, reprezentant Austrii - Ingolf Wunder, Bułgarii - Evgeni Bozhanov, dwoje Francuzów - Francois Dumont i Helene Tysman, oraz pięcioro Rosjan: Yulianna Avdeeva, Nikolay Khozyainov, Daniil Trifonov, Miroslav Kultyshev i Lukas Geniusas (Rosja/Litwa). Finałowe przesłuchania rozpoczynają się w poniedziałek, 18 października, zaś ogłoszenie nazwisk laureatów nastąpi w środę, 20 października. Transmisje filmowe przesłuchań i koncertów oraz występy uczestników XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, z dźwiękiem dolby 5.1 można oglądać na internetowej stronie Telewizji Polskiej - chopin.tvp.pl.
Opis filmu pochodzi z publikacji Filmoteki Narodowej pt. Filmowy Chopin.